Tên di sản : Từ đường họ Lê Đình (nơi thờ ông Lê Đình Vệ)
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 4821/QĐ-UBND
Giới thiệu
Từ đường hiện nay có ba gian nhà gỗ được xây tường bao xung quanh quay về hướng Đông Nam, phía trước là phủ Chúa. Xung quanh từ đường được xây bao, sân lát gạch, trồng nhiều cây cổ thụ. Phía trong nhà gian chính giữa đặt hương án gỗ thờ ông thuỷ tổ, bên trên có nhiều các đồ thật sự như đài rượu, mâm bồng, giá rượu, giá văn gỗ. Đặc biệt có đặt một chiếc kiệu long đình bốn mái hình vuông. Sau cách mạng Tháng 8, tiếp theo là cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, việc tu sửa từ đường, tôn tạo mua sắm các đồ tế khí không được thường xuyên, năm 1965 từ đường dòng họ được giao cho gia đình ông Lê Đình Bàn trưởng tộc ở, lo việc hương khói.
Năm 1995 được sự thống nhất cao của con cháu dòng tộc cả họ đã thống nhất kích nâng ngôi từ đường cao hơn, sửa sang tôn tạo lại theo lối cũ, sửa sang một số các cấu kiện để tiện cho việc họp họ bài trí ngai vị thờ cúng tổ tiên.
Năm 2005 do hệ thống gỗ đã cũ, mối mọt nhiều, dòng họ cũng không đủ điều kiện để tôn tạo lại ngôi từ đường bằng gỗ. Cháu con trong họ đã đóng góp tiền của tôn tạo lại từ đường bằng gạch ngói xi măng cốt thép như ngày nay.
Từ ngoài vào trong di tích gồm có các công trình sau:
Bước vào là cổng Nghinh môn bao gồm ba cửa ra vào, bên trên đề bức đại tự chữ Hán “Lê Đình tộc” (tộc họ Lê Đình), hai bên đắp hai đôi câu đối chữ Hán.
Qua cổng đến sân, sân được lát gạch bát (kích thước 25cm x 25cm), diện tích 44m2 (chiều dài 8,8m; chiều rộng 5m).
Nhà từ đường: Được làm bằng gạch, xi măng theo kiểu 2 tầng.
Tầng trên 3 ba gian dùng làm nơi thờ tự. Diện tích 37,4m2 (kích thước chiều dài 8,5m; chiều rộng 4,4m). Mái được làm bằng bê tông lượn bốn mái cong, bên trên gián ngói vẩy. Trên bờ nóc đắp hình lưỡng long chầu nhật.
Hiên được làm chạy dọc theo ngôi nhà, có kích thước rộng 1,2m. Lan can được làm bằng các con tiện, cao 0,7m.
Nhà gồm ba cửa bằng gỗ ở ba gian. Kích thước các cửa bằng nhau, cao 2,1m; rộng 1,2m.
Kết cấu kiến trúc ngôi nhà được làm bằng xi măng giả gỗ nên không có gì đặc sắc về mặt kiến trúc.
Tầng dưới cũng gồm 3 gian, xây tường hai phía chái và tường hậu. Đây là nơi sinh hoạt và hội họp của dòng họ.
Những hiện vật có trong di tích:
Di tích cho đến ngày nay còn lại những hiện vật sau:
Hiện vật bằng gỗ:
Hương án cổ: 01 cái
Bài vị cổ: 01 cái
Gia Phả (bản chữ Hán)
Câu đối: 01 đôi
Đại tự: 01 cái
Đài rượu đại cổ: 03 cái
Ống hương đại cổ: 02 cái
Mâm bồng đại cổ: 01 cái
Khay mịch cổ: 01 cái
Hương án mới: 1 cái
Bài vị mới: 02 cái
Long ngai mới: 1 cái
Hạc lớn 2 con.
Trống 1 cái.
Hiện vật bằng đồng:
Lư hương đồng: 02 cái
Hạc đồng: 02 đôi
Cây nến: 02 đôi
Hiện vật bằng sứ:
Bát hương mới: 03 cái Thế
Độc bình lớn 2 cái…
Loại di tích:
Di tích là nơi thờ cúng ông Lê Đình Vệ và các liệt tổ, liệt tông trong dòng tộc họ Lê Đình. Vì vậy đây là loại Di tích lịch sử.