Tên di sản : Nhà thờ họ Nguyễn Đình
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 472/QĐ - VHTT
Giới thiệu
Từ đường họ Nguyễn Đình:
Dòng họ Nguyễn Đình phân bố chủ yếu ở các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình. Đến đời thứ 13 cụ tổ Bá Trữ (Bá Đình) là một Tri huyện và là con trưởng cụ Tri huyện Phụng Hóa dời nhà thờ tổ từ Mao An (xã Cát Xuyên) về Quỳ Chữ.
“Mãi cuối đời Cảnh Hưng, tháng 3 năm Quý Mão, ông dời nhà thờ ở Mao An về xã Quỳ Chữ nay, con cả Thuận Hậu Công đón các Long Khấn các tổ tiên về quê phụng thờ” (gia phả họ Nguyễn Đình). Như vậy, một niên đại tuyệt đối của nhà thờ họ Nguyễn Đình ở Quỳ Chữ là tháng 2 năm 1781 tức là tháng 3 năm Quý Mão đời Cảnh Hưng. Với niên đại hơn 200 năm, trải qua thời gian từ đường hiện nay đã có nhiều thay đổi. Từ đường ngày nay là ngôi nhà 3 gian, toàn bộ khung bằng gỗ lim. Diện tích chiều dài 7m x rộng 5m, gồm lòng nhà và hiên rộng 1,1m; xây tường gạch ba mặt. Bốn hàng cột gồm 12 cột chống đỡ phần mái; 4 cột hiên chế tạo từ 4 khối đá nguyên mỗi cột cao 1,5m hình vuông 0,14m x 0,14m. Cột cái cao 2,5m; đường kính 2R 0,76m; thượng lương dài 3,1m. Gian 1 dài 2,3m; gian giữa 2,2m; gian 3 dài 2,5m. Bốn vì kèo gỗ lim làm theo kiểu giá chiêng có đấu kẽ. Kẻ chuyền nối quá giang kéo dài hết bề rộng hiên hè, đầu kẻ chuyền gối lên cột hiên bằng đá. Hàng cột trong cùng gồm 4 cột cách tường hậu 0,58m; Gian giữa bầy bàn thờ và các đồ tế khí.
Từ đường họ Nguyễn Đình hiện nay do Ông Nguyễn Đình Hải là trưởng họ quản lý.
Phía trước từ đường là sân gạch chiều dài 8,5m x rộng 7,7m.
Các hiện vật di tích:
Tại từ đường họ Nguyễn Đình viết chữ Hán khổ giấy 0,29m x 0,18m có 81 tờ sắc tờ gồm 162 trang viết do nhà Hán Nôm Bùi Xuân Vĩ dịch tháng 8 năm 1996 là tài liệu văn tự rất có giá trị trong việc tìm hiểu về một dòng họ lớn Nguyễn Nhữ - Nguyễn Đình đã sinh ra những nhân vật tài giỏi cho đất nước.
Cuốn gia phả ghi về 22 đời bắt đầu từ cụ Nguyễn Phi Khanh (Nguyễn Ứng Long), đới thứ 2 có cụ Nguyễn Trãi, Nguyễn Nhữ Soạn.
Gia phả do nho sinh Nguyễn Tác sao vào ngày 29 tháng 10 năm Cảnh Hưng thứ 3 (1742).
Hai bát hương sứ niên đại thế kỉ XV – XVI tráng men màu trắng, hoa văn chàm xanh vẽ mô tuýp hoa lá và rồng kiểu dáng bát có miệng lợi chậu.
Một chân đế gỗ để bài vị thờ, hai mâm hoa quả bằng gỗ sơn son.
Bức đại tự treo trước ban thờ.
Một đạo sắc phong triều vua Lê Cảnh Hưng.