Tên di sản : Nhà lưu niệm chiến sĩ cách mạng Nguyễn Chí Hiền
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di sản :
Di sản văn hóa vật thể
Sô quyết định : 180/QĐ-UBND
Giới thiệu
Theo thứ tự từ ngoài vào có các công trình sau:
Cổng di tích: Được xây bằng gạch với hai cột trụ hình vuông có chiều cao mỗi bên là 1,5m, bên ngoài được phủ một lớp vôi vữa.
Sân di tích: được lát gạch bằng bát đỏ kích thước 20 x 20cm. Sân có chiều dài 07m, rộng 3m.
Nhà lưu niệm: là một ngôi nhà cấu trúc theo kiểu chữ Nhất (...) gồm có ba gian, tường hồi bít đốc với chiều dài là 6,8m, chiều rộng là 3,8m, hiên rộng 1,5m có tổng diện tích là 36,4m2. Kết cấu kiến trúc được làm đơn giản theo kiểu vì kèo suốt biến thể theo kiến trúc gỗ truyền thống gồm ba gian với hai bộ vì kèo. Các cấu kiện của vì kèo ở đây được bào trơn đóng bén, không có chạm khắc và trang trí hoa văn. Tất cả rui, mè, đòn tay đều được làm bằng luồng. Nền nhà được lát bằng gạch men hoa nền màu mận chín có kích cỡ 30 x 30cm. Ở phía ngoài mái lợp ngói mũi lót liệt. Bờ nóc, bờ dải được xây bằng gạch, xi măng và vôi vữa soi gờ chỉ. Chính giữa bờ nóc phía trước được đắp đôi rồng chầu nhật được làm bằng xi măng, vôi vữa và cốt thép. Hai phía cuối của bờ nóc được đắp hai đấu trụ, phía trên mỗi bên gắn một búp sen bằng sứ. Chính giữa bờ nóc được đắp đôi rồng chầu mặt nhật. Bờ mái của hiên trước được đổ bê tông tạo thành một hiên giả, phía trên đổ một bức bê tông cao lên như kiểu bình phong chạy suốt chiều dài bờ mái trước. Chính giữa bức bê tông này đắp nổi hai dòng chữ mang tên “Nhà lưu niệm đồng chí Nguyễn Chí Hiền” bên tả ghi ngày tháng năm hoàn thành nhà lưu niệm là ngày 25/10/2005, bên hữu ghi dòng chữ “Tuổi trẻ Hậu Lộc tặng”. Ngoài ra, ở hai đầu của bức này còn được đắp hai trụ, phía trên mỗi bên được gắn một búp sen bằng sứ, chính giữa mặt trước của hai trụ này được trang trí một ngôi sao năm cánh nằm trong vòng tròn màu vàng. Để trang trí cho phần hiên trước, phía ngoài bức bình phong còn được tạo nhô ra và trang trí các hình vuông, chữ nhật đắp nổi và sơn các màu xanh, đỏ, trắng và xanh lam.
Nhìn chung, tất cả các bộ vì kèo khung gỗ của ngôi nhà được tạo bởi một bố cục liên kết chặt chẽ, chắc chắn và có tính đăng đối giữa các bộ vì kèo với nhau.
Tóm lại: Nhà lưu niệm nhà cách mạng Nguyên Chí Hiền mặc dù mới được xây dựng từ năm 2005 nhưng đã phần nào đáp ứng được lòng mong mỏi của thân nhân đồng chí Nguyễn Chí Hiền nói riêng và chính quyền, nhân dân làng Trường Trung, xã Hòa Lộc, huyện Hậu Lộc nói chung về sự tri ân đối với bậc lão thành cách mạng tiền bối đã cống hiến và hi sinh trọn đời vì nền độc lập của dân tộc.
Bài trí thờ tự:
Nơi thờ đồng chí Nguyễn Chí Hiền được đặt trang trọng ở gian chính giữa của ngôi nhà với một ban thờ bằng gỗ sơn son thếp vàng kiểu truyền thống có kích thước chiều dài là 1,8m; rộng 0,75m và cao 1,3m. Phía trên ban thờ, trong cùng là nơi đặt ngai và di ảnh (đặt trên ngai), hai bên có hai lọ cắm hoa bằng sứ, hai ống cắm hương gỗ, hai chân nến gỗ, hai đài nước gỗ, một mâm bồng gỗ và chính giữa ban thờ đặt một bát hướng sứ và một lư hương bằng đồng. Ngoài ra, phía trên bên hữu ban thờ còn treo ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, bên tả treo di ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Gian bên tả nhà thờ là nơi đặt một bàn gỗ, phía trên bàn gỗ còn có một di ảnh khác của đồng chí Nguyễn Chí Hiền. Bên trên chiếc bàn này còn treo một bảng ghi tóm tắt tiểu sử đồng chí Nguyễn Chí Hiền trên nền bảng màu đỏ tươi, là màu thể hiện cho ý chí của tuổi trẻ và nhiệt huyết cách mạng.