Tên di sản : Nghè Vẹt
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : 2233/ QĐ – BTBVH
Giới thiệu
Nghè Vẹt có kiến trúc hình “chuôi vô”, tiền sảnh gồm 11 gian, được chống đỡ bởi 12 hàng cột lim chạy hết chiều dài 11 gian, chiều rộng với 5 hàng cột: tổng cộng nhà Tiền Sảnh có 60 cột lim, đường kính mỗi cột 0,40m, đều có chân tảng đá chạm hình tròn vừa khít chu vi cột, trên nối liền phẫn bệ, tảng hình vuông, mỗi cạnh 0,50m.
12 vì kèo gỗ lim là theo lối chồng giường, kẻ truyền phần kẻ truyền có tàn lá kê đệm, khoét lỗ tròn cố định các hoành tải bằng các loại gỗ, lim, sến, táu, chạy dọc theo 11 gian có hệ thống xà dọc nối liền 4 dãy cột bằng lối đục mộng mang cá.
Hậu cung gồm 3 gian hai chai – có 4 hàng cột chạy dài hậu cung và 3 hàng cột chạy theo chiều rộng. Tổng cộng 12 cột – 6 vì kèo gỗ cũng làm theo thể thức kèo tiền sảnh.
Hậu cung cách tiền đường khoảng 0,25m.
Bao quanh toàn bộ công trình là tường gạch xây, diện tích tiền sảnh: 16,5m x 5,5m = 90,75m2.
Diện tích hậu cung: 6m x 4,5m = 27m2.
Toàn bộ phần mái lợp ngói mũi hài.
Nghè Vẹt nằm trong một không gian thoáng đãng, hơi tách biệt khu dân cư, đền quay hướng nam, là cánh đồng Bản.
Phía nam đền là cây tiếp đến bờ đê sông Mã, sân đền có nhiều cây cối xanh tốt.
Các hiện vật còn trong di tích: Thần vị, hai con vẹt bằng gỗ, Phỗng là bằng gỗ, ngựa gỗ.