Home

Trang chủ > Di sản văn hóa > Nghè Cả

Tên di sản : Nghè Cả

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : Số 2620/QĐ-UBND

Giới thiệu

Nghè Cả (tức Đền Thượng) ở Hương Bào Nội, xã Đông Hương rất tiếc mới bị phá trong thời gian thành lập Hợp tác hoá. Các vật liệu gỗ, gạch, ngói được sử dụng để làm hội trường và công trình phúc lợi khác ở trong xã.

Lúc chưa bị phá dỡ, quy mô của Nghè Cả khá bề thế. Toàn bộ kiến trúc bao gồm:

01 nhà chính tẩm cuốn vòm, lợp ngói kiểu chuôi vồ.

01 nhà trung đường hai mái, bít đốc, 5 gian nhà gỗ được làm theo thức kiến trúc truyền thống cổ truyền với nhiều mảng chạm khắc tinh xảo.

01 nhà tiền đường (mà dân địa phương gọi là nhà tiền tế) cũng 5 gian, được làm theo kiểu 4 mái, dật cấp cả trước cả sau và hai hôi. Đây cũng là công trình kiến trúc gỗ được làm theo kiểu chồng rường, kẻ bẩy.

01 cổng nghinh môn được làm như một nhà 3 gian để thông.

Nghè có hai sân: 01 sân gạch trước nhà trung đường và 01 sân gạch trước nhà tiền đường.

Ngoài ra ở phía đông Nghè có một nhà dải vũ 5 gian để làm nơi sắm lễ và ăn uống.

Xung quanh Nghè còn có nhiều cây cổ thụ và cây hoa (như cây hoa gạo, cây si, cây bàng, hoa sữa, hải đường, mẫu đơn...).

Ở phía trước ngoài cùng từ cổng Nghè đi ra có một dãy cây dưới cổ thụ và một giếng cổ có nước rất trong mà cả làng đều sử dụng.

Về nội thất, ở nghè có đủ các loại hương án, sập thờ, câu đối, đại tự, bát bửu, kiệu, sắc phong, tượng Nguyễn Tĩnh và tượng các quan, cùng các loại ngựa chầu, hạc chầu, lư hương, bể cảnh, hòm đựng sắc phong, hòm đựng quần áo.

Khu vực Nghè Cả trong nhiều năm sau hoà bình lập lại - 1954, trở thành trụ sở làm việc của UBND xã Đông Hương nên dần dần toàn bộ kiến trúc cổ xưa đã bị phá dỡ một cách thật đáng tiếc. Ngay cả bia ký và các con giống đá cũng không còn.

Thời gian gần đây, Uỷ ban nhân dân xã chuyển sang địa điểm mới. Với nguyện vọng của đông đảo các tầng lớp nhân dân, một công trình thờ tự vị Thành Hoàng Nguyễn Tĩnh mới được ra đời trên khuôn viên đất cũ của nghè Cả được xây dựng gồm 4 gian kiểu cổ diêm, bít đốc cũng khá chỉnh chu. Với sự tự nguyện của nhân dân, nhiều đồ vật cũ của nghè được thu gom trở lại như các loại chân tảng đá hình vuông, chân tảng cổ bông, gạch, ngói, bát hương và một số đồ thờ khác...Chỉ trong một thời gian ngắn, các sinh hoạt tín ngưỡng thờ Nguyễn Tĩnh - người có công với làng với nước đã hồi sinh trở lại.

Về quy mô, Nghè Cả hiện nay được xây dựng cách đây 2 năm là một khu nhà cấp 4 kiến trúc đơn giản, gồm 4 gian với các kích thước cụ thể như sau:

Chiều dài: 11,6m.

Chiều rộng: 5m.

Hè rộng: 1,6m.

Gian 1 (tính từ trái): 3,2m.

Gian 2: 3,0m.

Gian 3: 2,9m.

Gian 4: 2,1m.

Các đồ thờ và nội thất trong di tích hiện có các loại như sau:

01 Bát hương đồng (mới).

02 cây đèn gỗ (mới).

02 lục bình sứ (mới).