Tên di sản : Hang Thiết Ống

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : Số 116/QĐ-UBND

Giới thiệu

Từ làng Cốc dọc theo dòng suối cạn (thường được dân địa phương gọi là suối Hang Ma), hai bên cây cối um tùm che kín khoảng 2 km là tới chân núi hang Thiết Ống.

Hang nằm trên lưng chừng núi đá vôi cao khoảng 200m. Núi đá này thường được nhân dân gọi là núi hang Dong. Phía Đông giáp với làng Cú, Phía Tây giáp với dãy núi Ba Mường (thuộc xã Văn Nho), phía Nam giáp với làng Trệch và phía Bắc giáp với làng Bá Lộc.

Dưới chân núi, phía Tây có dòng suối cạn nhưng chảy quanh năm. Dòng suối này được bắt nguồn từ núi Ba Mường, cách cửa hang khoảng 500m về phía Nam. Nước từ trong khe đá trên núi Ba Mường đổ xuống tạo nên nhiều tầng thác khác nhau và chảy dọc theo núi Hang Dong, rồi qua địa phận làng Cốc, đập tràn làng Bá Lộc và đổ ra sông Mã tại đây. Suối rộng khoảng 10m, ở dưới là nhiều loại đá cuội to nhỏ khác nhau. Dòng suối cạn này là lối đi duy nhất để từ ngoài làng có thể vào được di tích.

Lối lên hang Thiết Ống rất khó khăn, chúng ta chỉ có thể lên tới hang này bằng cách bám vào những tảng đá lớn, những vách đá nhô ra và những rễ cây cổ thụ đè lên.

Cửa hang có kích thước cao khoảng 20m, rộng khoảng 11m. Từ cửa hang vào khoảng 25m độ dốc giảm dần. Tại đây phía trên còn có một tầng hầm có diện tích khoảng hơn 200m² với nhiều lối đi thông nhau dẫn ra ngoài phía bên trên cửa hang. Để lên được tầng hầm này phải dùng thang dài khoảng 5m. Từ cửa hang chạy dài thông sang phía Tây là toàn bộ lòng hang có chiều dài khoảng 300m, chiều cao trung bình khoảng 20m, nơi rộng nhất khoảng 20m, nơi hẹp nhất khoảng 6m. Lòng hang có nhiều tảng đá lớn, nhỏ có hình thù khác nhau. Vì vậy, việc đi lại trong hang gặp rất nhiều khó khăn.

Bên trên hang cũng có nhiều hầm lớn, nhỏ khác nhau. Đặc biệt là thiên nhiên đã tạo nên thạch nhũ nhiều hình thù rất đẹp và thơ mộng. Phía ngoài cửa hang có tảng đá lớn có hình thù giống như một con voi đang quỳ lớn và được nhân quen gọi là ông voi. Bên trên có nhiều nhũ đá nhô ra giống như hình một giàn nhạc,v.v...Đặc biệt đá ở đây là loại đá “Lục lăng” nên khi soi đèn vào đây ta thấy ánh sáng lấp lánh rất đẹp. Cuối hang sang phía Đông là một cửa nhỏ rộng khoảng 5m, cao 3m. Từ đây, gió lùa vào trong hang khiến không khí trở nên mát mẻ và rất dễ chịu. Phía cửa sau này vách núi dựng thẳng nên việc lên xuống gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, chúng ta chỉ lên được từ cửa hang phía Tây.