Tên di sản : Hang Co Phương
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di sản :
Danh lam thắng cảnh
Sô quyết định : 00/00 - 00
Giới thiệu
Hang Co Phương nằm trong một dãy núi lớn có tên là núi Hang Co Phương ở bản Sại xã Phú Lệ. Hiện hang có 3 lối vào: cửa chính có chiều rộng là 1,3m, cao 2,25m. Trong lòng hang có nhiều tảng đá lớn, nhỏ sập xuống lòng hang kê đè lên nhau tạo thành các khoảng trống nhỏ, hẹp. Khoảng trống lớn nhất khoảng 4-5m2, chiều cao khoảng 2,5m. Trong hang còn có khoảng trống thông lên phía trên. Khi đá sập tạo thành kẽ nhỏ trong lòng hang khiến người không vào được. Khi soi đèn Pin vào sâu trong hang chỉ thấy nền đất và đá.
Phía trong gần cửa hang hiện có một mộ chung tượng trưng được xây bằng xi măng, trên đặt một bát hương để mọi người đến viếng thăm và dâng hương tưởng niệm. Ở cửa hang rộng nhất gần với nhà bia liệt sỹ hiện nay còn một phiến đá to, bên cạnh là một nấm mồ đất. Theo người dân địa phương cho biết: sau khi bom nổ, phiến đá to rơi xuống đè một người dân công. Do phiến đá quá to, nặng nên không lấy thi hài ra được, nhân dân ở đây đã mai táng bằng cách đắp đất lên tảng đá đè lên thi hài tạo thành nấm ở cửa hang.
Năm 2000, UBND tỉnh Thanh Hóa cấp kinh phí để xây dựng ngay cửa hang một tấm Bia tưởng niệm và một tấm bia ghi lại sự kiện năm 1953 (gắn trên mỏm núi trước cửa hang). Trước tấm bia đá tưởng niệm đặt bát hương để mọi người đến đây dâng hương.
Bên cạnh nhà bia, ba gian nhà ngói là trường Mầm non của xã Phú lệ. Tải hố bom lớn xung quanh hang Co Phương trước đây nay được san lấp để làm ruộng cấy và dựng nhà xung quanh. Đồi đất bao quanh núi đá hang Co Phuong được trồng luồng và các cây lưu niệm. Hiện nay, ở quanh khu vực TTH: có 5 hộ gia đình sinh sống.
Nhìn chung, về hình thức hang Co Phương không có gì đặc biệt, phía trong không có nhũ đá, vòm hang như các hang động thắng cảnh khác.