Tên di sản : Hầm làm việc và chỉ huy của Thường trực Uỷ ban hành chính tỉnh Thanh Hoá (1964-1972)
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 2620/QĐ-UBND
Giới thiệu
Hầm làm việc và chỉ huy của Thường trực UBHC tỉnh được đặt tại vị trí có 4 đường tiến thoái theo 4 hướng để tản ra đồng.
Hướng Nam tiếp giáp khu vực mộ Lê Văn Hưu.
Hướng Bắc vào làng Phủ Lý Nam, qua cầu sông Nhà Lê gặp đường Quốc lộ 45.
Hướng Đông - Tây theo đường bìa làng - dọc bờ sông Nhà Lê.
Khu vực Hầm làm việc và chỉ huy đặt ở vị trí cao, thoáng, trước mặt là cánh đồng có thể quan sát từ xa. Phía sau lưng là làng mạc trù phú có những luỹ tre làng bao bọc cũng như lòng dân bao bọc bảo vệ cơ sở Đảng, chính quyền tỉnh Thanh Hoá thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, giải phóng dân tộc.
Hầm làm việc và chỉ huy của Thường trực UBHC tỉnh (1964 - 1972), được sử dụng cho lãnh đạo Thường trực UBHC tỉnh trú ẩn và làm việc lúc không lực Mỹ hoạt động.
Hầm kết cấu theo hình chữ Y, nửa nổi nửa chìm. Hầm có một lối vào phía trước (cửa hướng Nam), hai lối ra ở hướng Bắc. Ở phía cửa Nam có bức tường xây chắn hình chữ L (dày 0,4m, dài 1,5m và dày 0,3m dài 0,6m) cao 1,2m, cách cửa hầm 0,80m. Bên trên có bờ chắn cao 1m, rộng 2m, dày 0,25m. Cửa hầm xây cuốn cao 1,3m, rộng 0,8m (tường hầm xây cuốn, trên vòm dày 0,25m; thân tường hầm dày 0,5m; đáy tường hầm dày 0,25m; vào cửa đi xuống 1m. Đoạn đi thẳng dài 2m, rộng 0,8m rồi uốn khúc hình chữ S sau đó có 2 nhánh rẽ về 2 phía. Nhánh rẽ phía Đông dài 2,5m; rộng 0,8m; cao 1,8m. Từ Đông rẽ qua Bắc dài 3,3m; rộng 0,8m; cao 1,8m có cửa ra. Nhánh rẽ qua phía Tây dài 3m; rộng 0,8m; có chỗ 1,2m; cao 1,8m. Từ phía Tây lên phía Bắc 3,4m có cửa ra. Trước 2 cửa phía Bắc có 1 bức tường chắn (cách cửa hai hầm 1,2m), cao 1,5m; dài 10m; dày 0,4m.
Vòm trên cuốn cao 1,8m; rộng từ 0,8m đến 1,2m và toàn bộ vách hầm được trát vữa xi măng (mác 200) nhẵn bóng, nền hầm đổ bê tông phẳng (chống thấm rất tốt, nước không thấm vào được).
Mặt ngoài hầm xây cuốn gạch, không trát, đắp đất lên trên. Cốt cửa hầm dưới mặt đất 1,2m; phần dương 1,5m (kể cả đắp đất), ở hai nhánh hầm có 2 lỗ thông hơi được xây tường dày. Ô thông hơi xây bao hình chữ nhật dựng đứng có kích thước 1m x 0,50m; cao 1m. Dưới nắp thông hơi có hệ thống ô thoáng thông hơi (gồm 7 ô dọc, 2 ô ngang).
Ở 3 cửa hầm được xây cuốn trát vữa xi măng mác 200, 3 cửa đều có đường gờ chắn nước ở trên ngăn không cho nước chảy vào hầm.
Ở cả 3 cửa còn dấu vết bản lề. Hầm ngày xưa có cánh cửa ra vào đóng lại, phía trước trên lối ra vào có mái che, nay không còn.