Home

Trang chủ > Di sản văn hóa > Đình làng Hồ Nam

Tên di sản : Đình làng Hồ Nam

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : 166/QĐ- UBND

Giới thiệu

Đình làng Hồ Nam nằm ở trung tâm làng, Đình tọa hướng nam theo thế tay ngai, phía trước là Sông Mã, phía sau là làng mạc. Phía đông (bên tả) Sông Bưởi uốn lượn quanh từ bắc qua nam, phía tây (bên hữu) là động Hồ Công xã Vĩnh Ninh.

Sân đình có chiều dài 18,3m; rộng 18,3m. Ở chính giữa sân có một lư hương bằng đá chân quỳ cao, được chạm trổ hình rồng nối chầu mặt trời (mới phục chế), lư hương cao 1,2m, hai tai hình rồng cao 0,30cm, đường kính miệng 86cm, đế cao 20cm. ở hai bên thành bậc gian giữa được chạm hai hình rồng bằng đá nguyên khối được chạm nổi cả hai mặt trồng dài 2m, cao 0,90m.

Hiện tại đình được làm thêm tam cấp hè bằng đá cao 51cm (được chia làm 3 bậc mỗi bậc cao 17cm, rộng 31cm).

Phía trong tam cấp được làm thêm một mái vẩy (kiểu cổ diêm) kèo được nối vào cột quân có độ cao mái là 2,4m. Hàng cột của mái hiên được làm bằng đá:

Thân Cột đá cao 1,8m (vuông 24cm x 24cm)

Chân tảng cổ bòng cao 0,40m (vuông 40 x 40cm)

Bát đấu cao 0,13m (vuông 40 x 40cm)

Kiến trúc của đình:

Kết cấu đình theo kiểu chữ nhất, riêng gian giữa kéo dài ra phía sau để làm nơi thờ tự có chiều dài 3,8m cả tường sâu 1,30m). Đình gồm 5 gian dài 18,6m, rộng 11,4m. Mỗi vì gồm 4 hàng cột gỗ và cột đá ở hiện trước.

Cột cái cao 5,1m; đường kính 0,42m.

Cột quân cao 3,37m; đường kính 0,35m.

Chân tảng kê cột vuông 50cm x 50cm.

Kiến trúc của đình gồm 5 gian nhà gỗ gian nhất, gian hai, gian ba, gian tự có chiều dài bằng nhau là 3,3m. Riêng gian chính giữa dài 3,8m. Hai đầu hồi dài bằng nhau (0,8m).

Toàn bộ công trình là một khối kiến trúc hoàn hảo và được thiết kế đăng đối nhau.

Vì thứ nhất đăng đối với vi thứ sáu: hai vì này được kết cấu chồng rường kẻ bẩy. Các đường nét gờ chỉ đều được chạm khắc các hoạ tiết như dây leo, hoa lá hết sức tinh xảo. Riêng chóp nóc ở hai vị này được chạm hổ phù nối.

Vì thứ hai đăng đối với vì thứ năm. Hai vì này kết cấu cũng giống vì thứ nhất và thứ sáu nhưng đường chạm trổ sâu hơn và sắc nét hơn.

Vì thứ ba đăng đối với thứ bốn. Là hai vì chính giữa cho nên được làm tương đối đặc biệt hơn các vì khác: Cột cái đến một cái là chồng rường, Cột cái đến cột quân là ván mê, sau một quân là bẩy. Bốn đầu dư của hai quá giang ở hai v này được chạm trổ 4 đầu rồng rất tinh xảo và sắc nét.

In Bức hoành phi chính giữa đình được chạm lưỡng long chầu nhật, chạm thủng bong sắc nét.

Đáng chú ý nhất của ngôi đình là 4 bức ván mê của hai vi ba và vì bốn được chạm trổ hình tứ linh. Toàn bộ các đường nét chạm khắc đều rất tinh vi và được chạm ở cả hai mặt của ván mê, xen lẫn tứ linh là các con vật khác như hươu, nai, chim, và hoa lá. Nét tiêu biểu nhất ở đây là bức chạm khắc hình voi kéo cày. Theo quan niệm của phương Đông thì voi thể hiện cho thần linh có võ công, thể hiện niềm khát khao chinh phục thiên nhiên của người xưa. Hình sư tử có cánh, rùa ngậm lá sen, tất cả những biểu tượng của các linh vật đều được chạm nối, mang phong cách tả thực. Biểu tượng rồng và chim thiêng được nhắc đến rất nhiều lần ở trong công trình.

Toàn bộ các đầu, nách trước, nách sau đều được chạm trổ các đường nét như hoa lá, vân mây. Có thể nói công trình là một bức tranh tuyệt tác về mảng đối mảng, vừa tôn nghiêm vừa gần gũi gắn bó với người dân.

Nhà sắm lễ ở phía đông (hướng tây) là công trình kiến trúc gỗ cũ có cách đây hơn một trăm năm. Nhà dựng vuông góc với định được kết cấu gồm có 3 gian hai chái.

Chiều dài của ngôi nhà là 11m, rộng 7,6m.

Gian giữa có chiều dài: 3,15m

Hai gian bên có chiều dài bằng nhau và đều bằng 2,6m

Hai chái có chiều dài bằng nhau (1,03m).

Hiện vật trong di tích:

1 thanh kiếm gỗ có bao (cổ)

1 bát hương gốm đường kính 40cm, 30cm.

1 bát hương gốm đường kính 27cm, cao 22cm.

2 mâm bòng gỗ đường kính 37cm, cao 27cm (cổ)

2 chân đèn.

1 áo bào.

1 long ngai giao ở cao 1m, rộng 50cm, chân long ngai cao 30cm.