Home

Trang chủ > Di sản văn hóa > Đình Mỹ Lâm

Tên di sản : Đình Mỹ Lâm

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : 2382/ QĐ - UBND

Giới thiệu

Đình Mỹ Lâm được xây dựng trên gò đất cao trung tâm của làng, đình quay về hướng Nam là hướng đại cát mang ý tưởng nhìn rõ cả bốn phương của cư dân địa phương. Trước cửa đình là cánh đồng xanh tươi bát ngát, sau đình xa xa về hướng bắc là dãy núi Trường Lệ như chiếc gối tự nhiên làm nền cho phong cảnh của đình, dòng sông Cổ nhà Lê từ ngàn xưa như dải lụa mềm vắt qua khu dân cư phía Đông của đình và xa hơn nữa là rừng phi lao trên dải côn cát ven biển ngày đêm rì rào hoà cùng sóng vỗ; phía tây đình là Nhà văn hoá và khu dân cư khang trang sạch sẽ.

Phong cảnh yên bình của một vùng quê ven biển hoà với môi trường trong lành của biển, càng tô điểm thêm sự linh thiêng thuần khiết của ngôi đình thờ vị quan thanh liêm, tài cao, đức lớn.

Đình Mỹ Lâm kiến trúc kiểu chữ L, xưa kia tiền đường gồm 5 gian nhưng đã bị phá, những năm gần đây nhân dân địa phương mới dựng 3 gian tiền đường trên nền cũ. Hậu cung 3 gian, 2 gian chính và 1 gian vẩy. Diện tích 3 gian tiền đường hiện tại là 55m (dài 10m, rộng 5,5m). Diện tích 3 gian hậu cung là 50m (dài 10m, rộng 5m).

Kiến trúc nhà tiền đình:

Nhà tiền đình mới được nhân dân địa phương phục hồi gần đây. Do điều kiện kinh phí có hạn, đặc biệt lúc phục hồi di tích chưa được đề nghị công nhận, cho nên nhân dân địa phương chỉ phục hồi được 3 gian trên nền của 5 gian tiền đình trước, kiểu dáng kiến trúc mới hoàn toàn không phù hợp với kiểu dáng của một ngôi đình.

3 gian tiền đình có diện tích 55m2, chiều dài tiền đình được phân làm 3 gian. Bước gian 1,3 có chiều dài là 3m, bước gian 2 là gian giữa có bước gian 4m.

Kỹ thuật xây dựng: giằng móng đổ cột trụ chịu lực áp tường cho các cột số 2 và số 3 tường hậu và 2 cột số 2, 3 cửa tiền. Vì số 2 và số 3 từ quá giang đến vì kèo đều được đổ bằng bê tông cốt thép. Kết cấu vì kèo đơn giản, từ quá giang lên nóc vì chỉ có 1 trụ vuông chịu lực bằng bê tông cốt thép. Liên kết giữa 2 vì cũng được đổ các hàng xà bê tông cốt thép. Các hàng và liên kết 2 vì thông sang 2 hồi tả, hữu. Nóc được đổ bê tông cốt thép từ hồi tả giằng các vì 2, 3 sang hồi hữu. Bộ xương mái được đặt bộ đòn tay luồng, rui mè bằng luồng. Mái lợp ngói tây, bờ bò đắp nóc, bờ nóc được đắp lưỡng long chầu nhật. Nền đình lát gạch bát.

Kiến trúc tiền đình của đình Mỹ Lâm chưa đúng quy cách của một ngôi đình, càng chưa đúng kiểu dáng, chất liệu của tiền đình thuở xưa. Đây là vấn đề cần thiết phải đưa vào kế hoạch phục hồi lại tiền đình Mỹ Lâm để bảo vệ đúng nghĩa di sản văn hoá của dân tộc, đồng thời thực hiện kế hoạch chiến lược phục vụ du khách cho khu du lịch nam Sầm Sơn.

Kiến trúc nhà hậu cung:

Nhà hậu cung đình Mỹ Lâm được xây dựng thời Bảo Đại năm Quý Mùi (1943). Hậu cung có diện tích 50m2, lòng rộng 5m, chiều dài 10m được phân chia làm 3 bước gian. Hậu cung của đình Mỹ Lâm được kết cấu kiến trúc với kiểu dáng đặc biệt, nơi đầu sóng ngọn gió thường xuyên phải hứng chịu ảnh hưởng của bão tố phong ba. Điều đặc biệt đó được thể hiện ở phần kết cấu bộ khung gỗ hậu cung.

Bộ khung gỗ với thức kiến trúc quá giang kèo cầu được chịu lực bằng 8 chiếc cột đứng trên đá tảng mặt gương giáp hai bờ tường tả, hữu, các hàng cột được liên kết với nhau bằng hàng xà dọc nối các bước gian và các bộ quá giang chắc chắn nối hai đầu cột tả, hữu đăng đối, 8 chiếc cột đều bằng nhau, cao 3,1m, đường kính thân cột 30cm, chất liệu toàn bằng gỗ tứ thiết. Hai chiếc trụ tròn chắc chắn gối trên bán đấu đứng trên quá giang đỡ hai vì kèo hai bên mái ở mỗi vì, trên đầu trụ tròn được liên kết với nhau bằng các đầu và các hàng xà ăn vào thân trụ bằng mộng ngoàm liên kết các vì kèo. Trên các kèo cầu là hàng kẻ đỡ các bộ hoành tải và bộ câu phong li tô trên mái.

Vì số 1 và vì số 2 của 2 gian hậu cung nơi đặt hương án, thần vị và các đồ thờ, nên các vì kèo và hàng xà đều được bào trơn đóng bén, không chạm khắc trang trí để làm rộng phần không gian trong hậu cung.

Vì số 3, kết cấu vì kèo và phần khung chịu lực cũng giống nhau vì số 1 và số 2, nhưng đây là vì phân gian giữa gian 3 là gian đặt chiếu hành lễ với 2 gian hậu cung nơi đặt thần vị, nên vì này được trang trí cầu kỳ để tăng tính trang nghiêm. Phần chân cột 3 tả, hữu được lắp bộ khuôn học để lắp bộ cửa lá sách 4 cánh. Chạy dài theo quá giang phần ngoài được chạm khắc lưỡng long chầu nhật; hai bên nách vì được lắp 2 bức cốn phượng hoàng vũ khúc; ván mê nóc từ câu đầu đến nóc được chạm văn hổ phù, khoảng phân cách hai trụ tròn từ dạ câu đầu xuống quá giang được lắp bức đại tự: “Tối linh từ”.

Vì số 4 là vì sửa lễ, tiếp giáp với tiền đình. Thay bằng vì kèo cầu thẳng đứng, các hàng xà đến giữa gian được đỡ bằng vì lửng biến thể, từ vì lửng chuyền xuống đầu 2 cột số 4 tả, hữu bằng hai hàng kèo suốt, các hàng xà gồ câu kết với xà dạ hiên cùng các bộ cầu phong li tô thành bộ mái vẩy. Trên xà dạ hiên là hai trụ tròn gối trên bán đấu đỡ hàng và hạ từ vì 3 chuyền sang, 2 đầu bảy từ hai trụ tròn chuyền ra đỡ tàu mái. Tàu mái đỡ hàng mái ngói vảy liền giáp với mái hậu của nhà tiền đình bằng hệ thống máng nước.

Bộ khung gỗ hậu cung được dùng bằng loại gỗ tứ thiết còn tương đối chắc chắn, tường bao quanh hậu cung được xây gạch vững trãi, trên mái ngói vảy, đắp bờ nóc, nền đình lát gạch bát đỏ.

Hậu cung đình Mỹ Lâm là công trình kiến trúc gỗ từ thời Nguyễn, các bức cốn được thể hiện bằng kỹ thuật chạm bong rất tinh vi, đặc biệt thức kiến trúc quá giang kèo cầu trốn cột ở vì 4 rất phù hợp với kiến trúc đình vùng ven biển, vững chải, chắc chắn chống được mưa bão mà vẫn mang tính mỹ thuật cao. Thức kiến trúc tại đình Mỹ Lâm là tiêu bản mới về thức kiến trúc đình vùng ven biển cần được đặc biệt quan tâm nghiên cứu. Những bức cốn lưỡng long ẩn vân châu nhật, đặc biệt là hai bức cốn phượng hoàng vũ khúc với kỹ thuật chạm bóng đã mô tả ý tưởng sâu xa của nghệ nhân: phượng hoàng xoè cánh múa, bên dưới là con nai đang chạy ẩn hiện nền sóng nước, cỏ cây, tác phẩm mỹ thuật này thể hiện cảnh thái bình thịnh trị ở một vùng quê ven biển.

Với những giá trị về kiến trúc và nghệ thuật của hậu cung đình Mỹ Lâm. Đình Mỹ Lâm xứng đáng là di tích lịch sử văn hoá.

Những hiện vật cổ trong di tích:

Trải qua mưa gió của thời gian và chịu đựng nhiều đợt mưa tên bão đạn, ngôi tiền đình không còn, nhưng với sự bảo quản có ý thức của cư dân Mỹ Lâm, một số cổ vật quý hiếm tại đình Mỹ Lâm cho đến nay vẫn được lưu giữ với số lượng khá phong phú. Hiện tại đình Mỹ Lâm còn giữ những hiện vật sau:

Hiện vật chất liệu giấy: (6 hiện vật)

Thần phả thời Nguyễn: 1 cuốn

Sắc phong thời Lê Cảnh Hưng: 1 đạo

Sắc phong thời Nguyễn: 5 đạo

Hiện vật chất liệu da: (4 hiện vật)

Hài da: 1 đôi

Mũ triều phục: 2 chiếc

Hiện vật gỗ: (34 hiện vật)

Long khám: 1 chiếc

Thần vị: 2 chiếc

Hậu thần linh vị: 2 chiếc

Trường thương: 2 chiếc