Tên di sản : Đình – Đền – Bia ký Bái Giao
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 4134/QĐ-UBND
Giới thiệu
Lúc đầu, Đình được làm bằng tranh, cách đình 200m về phía trước là 1 cái giếng và một khu ao, hai bên có trông cây cổ thụ. Năm 1887, sau khi bọn Pháp cho quân về làng bắt gia đình ông Lê Khắc Tháo rồi chúng đốt mất Đình làng, đến năm 1892, tập thể quần chúng nhân dân đã góp sức của xây dựng lại một khu đình khác 5 gian bằng gỗ lim to lớn đồ sộ có chạm gỗ điêu khắc theo kiểu kiến trúc truyền thống “Long ly quy phượng, chồng rường – giá chiêng” và một hậu cung có ngựa voi lợp bằng ngói mũi.
Năm 1945, khi đất nước giành được độc lập, ngôi đình bị ảnh hưởng phần nào trong hai cuộc chiến tranh phá hoại.
Năm 1978, theo quyết định của HĐND xã đã dỡ đình làng để làm 5 phòng học cho học sinh, với tấm lòng yêu mến, quê hương, tôn trọng đạo nghĩa uống nước nhớ nguồn, tập thể quần chúng nhân dân Bái Giao đã xây dựng lại một khu đình mới như ngày nay. Đình thiết kế theo kiểu truyền thống bố mái vẩy, gồm bốn hàng cột, phía trên lợp ngói mũi, cột được làm bằng bê tông cốt thép sơn đỏ.
Tính theo chiều ngang gian thứ nhất từ cột đến cột 2,75m gian thứ hai từ cột đến cột (gian giữa) 3m, gian thứ ba như gian thứ nhất. Hai bên hiên từ đường vào cột tính theo chiều ngang là 1,65m.
Chiều dọc từ cột cái đến cột cái 4m30, hai bên hiên trước sau từ cột đến tường, trước là 1,60m; sau là 1,70m xung quanh đình không xây tường bao có thiết kế các ô cửa tường phía trên nóc đình có thiết kế lưỡng long chầu nhật.
Hậu cung là nơi bài trí các bài vị thờ được thiết kế theo thứ bậc khác nhau, hai bên sân hậu cung có đắp voi ngựa trồng cây cảnh.
Thống kê hiện vật:
Di tích đình thờ Bia kí Bái Giao còn những hiện vật sau:
Bia đá tiên hiền triều Nguyễn cao 0,67m; rộng 0,84m.
Bia thần tử bị vỡ cao 0,70m; rộng 0,88m.
Bia tiên hiền bị mờ cao 1,70m, rộng 0,70m.