Tên di sản : Đền thờ Vũ Uy
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : 146/QĐ - BTBVH
Giới thiệu
Trải qua biến thiên của lịch sử, di tích đền thờ Võ Uy có nhiều nơi thờ và nhiều cách gọi. Song Võ Uy luôn luôn được m���i người thành kính vì tấm gương hi sinh của ông và những tấm gương của con cháu ông đã nguyện một lòng trung thành với nước giúp dân.
Đền thờ hay còn gọi là đình làng Ngọc Uyên xã Tân Phúc có Đền - Đình thờ khai quốc công thần Lũng Nhai. Do có nhiều công lao, Võ Uy được tôn là Thần giúp nước là Thành Hoàng của làng nên gọi là Đền hoặc Đình là một.
Đền thờ Võ Uy là một công trình kiến trúc 5 gian, xung quanh có tường bao, cổng ra vào. Đền xây phía nam thuộc thửa đất 115B, với diện tích là 450m2, trong tổng thể thửa đất 115A ký hiệu XDOB, diện tích tổng thể là 3762m2.
Kết cấu của kiến trúc: Công trình cơ bản được xây dựng với vật liệu chủ yếu là bằng gỗ, cấu trúc hiện nay không còn nguyên vẹn như hai gian, hai hồi bị sạt nên đã phải tháo gỡ chai chùa, bỏ mái vòm cong và thay thế vào 2 đốc xây gạch , kéo dài 2 gian 2 hồi. Ba gian giữa cơ bản kiến trúc còn nguyên vẹn. Hai vì giữa kết cấu con ngang kẻ chuyển vì kèo sau, vì trước là bẫy hiên. Trên nóc là giá chiêng, câu đầu khoá hai cột cái không có lòng mà chỉ có hai nách trước sau. Hai vì giữa kết cấu 5 cột gỗ. Đặc biệt các bức xuân hoa ở 3 gian cũng chạm nổi rồng hoá chầu mặt trời như cảnh hoàng hôn rồng vườn nhằm hút mặt trời.
Phía trước là sân gạch dài 18m, rộng 15m, tiếp đến bức bình phong giữa cổng vào. Bình phong là một bức mành che chắn giữa cõi thần và trần gian. Tiếp là cổng xây cuốn theo kiểu cũ, tiếp đến sân ngoài (sân đất) hiện nay là đường liên hương chạy ngang trước đền, rồi đền ao,…đền diện tích 800m2.
Đình – Đền thờ Vũ Uy là một công trình cấu trúc kiến trúc đồ sộ từ thời Lê còn lại đến nay. Nhà có kích thước lớn: Cột cái cao 4,1m; cột quân cao 3,2m. Câu đầu rộng 2,43m; đường kính cột cái 0,25m; tảng vuông 38 x 38cm.
Đồ thờ và bày trí: Hiện tại, đền thờ Vũ Uy còn: Long ngai giao ỷ, thần vị Võ Uy; Sập hương án thời Lê; Sập hội đồng; Mâm bồng gỗ đường kính 0,40m; Mâm bồng đá đường kính 0,45m, cao 0,35m, chạm gỗ gờ chỉ cầu kì; các đồ thờ như ống hương, ống hoa đài lớn,…
Bài trí thờ: Gian giữa thờ Võ Uy có Long ngai giao ỷ, thần vị và đồ thờ; hương án Hội đồng thờ các chư vị; sập hội đồng. Gian tả bên thờ các vị trang trưởng. Gian bên hữu thờ Võ Thời An là con cháu Võ Uy, trang trưởng trang Ngọc Uyên.