Tên di sản : Đền thờ Triệu Việt Vương
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : 985 QĐ/VH
Giới thiệu
Đền Triệu Việt Vương dựng theo hướng Tây, trên một khu đất rộng có kí hiệu trên bản đồ 299 xã Hoằng Trung, cách làng Trinh Hà khoảng 800m về phía Tây Nam. Phía trước đền nhìn về núi Sơn Trang, xã Hoằng Xuân, qua cánh đồng trải rộng 1km là Quốc lộ 1A và đường sắt Bắc – Nam. Phía sau đền có núi Hoà Thị làm thế tựa. Phía bắc đền có núi Đảo (xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc) cùng với núi Trung Hoà (Hoằng Trinh) tạo thành thế tay ngai cho đền.
Trước đền là Nghênh môn sừng sững: Đây là một công trình kiến trúc nghệ thuật khá độc đáo với những đường nét trang trí tinh xảo, bề thế, trang nghiêm, đồ sộ nhưng rất thanh thoát. Kết cấu kiến trúc theo kiểu chồng diêm 3 tầng, tán mái cong, có 3 cửa.
Từ Nghênh môn vào 4m là bức bình phong theo kiểu cuốn thư. Qua bình phong đến Bái đường (sân) lát gạch, dài 16,8m, rộng 10m. Tiếp đến là nhà Tiền đường dài 16,8m, rộng 8,80m. Diện tích nhà tiền đường là 248m2, chia thành 5 gian.
Tiếp đến nhà Tiền đường là nhà Chính tẩm 3 gian: dài 9,10m, rộng 5,7m2. Kết cấu vì kèo ở đây cũng giống như nhà tiền đường. Chỗ giáp mái giữa hai nhà, có hệ thống màng nước bằng đá (rộng 0,47m), các cột đỡ máng nước cũng bằng đá.
Sau cùng là nhà Hậu cung – nơi đặt long cung, long ngai và bài vị của thần. Bố cục của hậu cung theo chiều dọc so với chính tẩm. Chiều dài 6,5m, chiều rộng 4m, diện tích 25m2, chia thành 2 gian, mỗi gian rộng 2,1m, có 3 hàng cột – mỗi hàng 2 cột.
Như vậy, về quy mô kiến trúc của đền Triệu Việt Vương khá lớn, các công trình còn nguyên vẹn, bền vững. Bên cạnh các công trình kiến trúc, ở đây còn nhiều hiện vật có giá trị nghệ thuật khác như: 2 sập hương án chân quỳ sơn son thếp vàng và long cung đặt trong long ngai,…Kĩ thuật chạm trổ đạt đến trình độ tinh xảo. Nhìn tổng quát, từ sập chân quỳ đến long cung,…tất cả như 1 bức tranh sống động và hoàn mỹ. Điều đó làm tăng thêm sự trang nghiêm, lộng lẫy của chốn miếu đường. Hơn nữa, đó chính là những tác phẩm điêu khắc nghệ thuật có giá trị, thể hiện trí thông minh và tài năng sáng tạo của người dân Trinh Hà.