Tên di sản : Đền thờ Luật quốc công Lê Thân

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : Số 163/QĐ- UBND

Giới thiệu

 

Đề thờ Luật quốc công Lê Thân toạ lạc trên thế đất được hình theo thế "tả thanh long" (Dòng sông Lãng uốn lượn phía Bắc), "hữu bạch hổ" (ngàn Nưa chạy suốt từ tây bắc về đến đông nam thì dựng đứng). Thế núi uốn lượn, thế sông ôm núi. Đền thờ toạ lạc trên thửa đất số 1263A, có chiều dài 32m, chiều rộng: 23,5m, diện tích là: 752m2, Phía Đông giáp đường giao thông vào mỏ Crôm mít.

Phía Tây giáp thửa đất số: 1263

Phía Nam giáp thửa đất số: 1263

Phía Bắc giáp thửa đất số: 1263 (Theo bản đồ địa chính xã Tân Ninh vẽ năm 19 tờ số 10)

Thửa đất số 1263A với diện tích 752m2 là khu vực I (Khu vực bất khả xâm phạm - khu vực công trình đền thờ). Theo dự kiến của địa phương sẽ mở rộng khu vực II.

Khu vực này gồm vườn cây ăn quả và cây cổ thụ phía sau; ao hồ cảnh phía trước, khu vực này khoảng vài nghìn mét vuông.

Trung tâm khu vực I là ngôi đền cổ kiến trúc kiểu chữ đinh (J) gồm: Ngôi tiền đường ba gian ngang, ngôi hậu cung (chính tẩm) 2 gian dọc tiếp giáp với ngôi tiền đường.

Ngôi tiền đường ba gian dài: 8m; rộng: 5,4m.

Ngôi hậu cung (chính tẩm) hai gian dọc, sâu: 5,2m; rộng: 3,1m

Trước nhà tiền đường có bậc ngũ cấp dài: 8m, rộng: 1,2m. Tiếp đến sân đền rộng 14,9m; dài 25m, trước sân là đường giao thông vào mỏ Crôm (đường bê tông). Cổng ra vào có 4 cột trụ, chính giữa cổng và đền có bức bình phong cuốn thư, phía bắc sân đền là ngôi nhà bia, có bia đá (mới phục chế).

Tiền đường là ngôi nhà cổ ba gian, được gia cố nâng cấp tạo cho mái trước cao, gồm hai lớp mái: lớp trên và lớp dưới, giữa lớp mái trên và lớp mái dưới có cỗ chồng diêm. Cỗ chồng diêm có trang trí hoa văn, hai cột trụ ở hai hồi hiên trước cao 6m, vuông mỗi cạnh 40 x 40cm, để đôi câu đối (phía âm):

             "Phượng hoàng toạ sơn ngũ sắc phong vân dư khánh hội.

              Lý ngư giao thuỷ tứ triều lương đống tận công lao ".

Lược dịch nghĩa:

Trong nhà tiên đường gian giữa có đôi câu đối (phía âm):

             "Nông Cống khai khoa thiên hạ thức

             Thanh hoa Quốc tước cộng đồng tri"

Lược dịch nghĩa:

            Và câu đối! Nông Cống khai khoa, thế thế lưu danh văn miếu huyện,

            Cổ Na Bảng nhãn, niên niên phù hộ Vĩnh Duyên thông

Bức đại tự đề:

"Luật Quốc Công"

Nghĩa là: Đền thờ: Luật Quốc Công

Trong gian chính tẩm có cờ biển vua ban, tàn lộng, tượng Luật Quốc Công Lê Thân, có các đồ thờ: Ống hương, ống hoa; long ngai giao ỷ thần vị...Đặc biệt có bộ ngũ sự bằng đồng gồm: Lư hương; hai hạc nến, hai đèn và 1 bình thường tròn bằng đồng.

Luật Quốc Công Lê Thân thờ ở cung chính, Ban hội đồng thờ các vị hương khói theo lệ quốc tế.

Tại Tân Ninh (có lệ tế xuân vào ngày 15 (rằm tháng giêng âm lịch tế chung cả làng).

Ngày kỵ của cụ Lê Thân ngày 20 tháng 10 (âm lịch) Kỵ cụ Lê Thìn ngày 23 tháng 5 (âm lịch).

Kiến trúc di tích: Ngôi đền gồm một toà nhà 3 gian ngang (ngôi tiền đường), và hai gian chính tẩm dọc, được liên kết với nhau bền vững. Kết hợp vật liệu cổ truyền và vật liệu xây dựng mới như xi măng cốt thép tạo nên kiến trúc bề thế, khang trang song mang đậm tính dân tộc như nhà hai lớp ngói mũi, lớp dưới ngói ống. Đền cỗ chồng diêm, mái trên lợp hai lớp ngói: Ngói lót (ngói chiếu và ngói vẫy)

Mái dưới đất đầu đao kiểu trúc hoá long, mái trên đắp lưỡng long chầu nhật, dáng điệu uyển chuyển như đang bay trên không trung. Hai đầu hồi cỗ diêm có đồi trụ, trên trụ có đôi hổ phục; hai trụ hai hồi nóc có hoa văn trước liên kết phần mái và hồi tạo dáng thế vươn cao.

Trở lại nhân vật - di tích mộ Luật Quốc Công.

Ông sinh thời là quan Bảng nhãn triều Trần, làm quan trải bốn đời vua: Trần Thánh Tông; Nhân Tông; Anh Tông, Minh Tông và Hiến Tông. Khi sống được vua Trần Trọng dụng, khi già yếu (70 tuổi) xin vua về trí sĩ, vua lưu luyến không nở rời, lại được vua ban cấp ruộng đất tiền bạc. Khi về quê hương cụ sống đôn hậu, làm việc thiện, nên ai cũng yêu mến, thường gọi ông là "Quan già Luật". Cụ bỏ tiền dựng chùa Vặng ở làng Vĩnh Duyên để lưu truyền công đức. Khi cụ mất dân làng Vĩnh Duyên đã đưa cụ vào thờ ở chùa, thi thể cụ chôn cất ở vườn chùa, trên đất phong lộc điền của cụ. Được tin Luật Quốc Công Lê Thân mất, vua cho quan tham tri về tế điếu và sắc phong cụ làm Phúc Thần thôn Vĩnh Duyên, duệ hiệu "Trung liệt dực vận công thần, Thái phó Luật Quốc Công". Ban cấp ruộng tế điền cho con cháu và nhân dân thôn Vĩnh Duyên thu hoa lợi phụng thờ.

Đến thời vua Trần Dụ Tông niên hiệu Đại trí thứ 11 (1368), xuất tiền công quỹ 150 quan tiến, khắc bia dựng ở miếu thờ Luật Quốc Công.

Bia cao: 1,5m, rộng: 0,90m (toàn văn văn bia được chép trong gia phả).

Trải qua biến thiên lịch sử, đặc biệt thời giặc Minh đốt phá cả làng Vĩnh Duyên vào những năm 1400 - 1415. Di tích chùa Vặng và làng Vĩnh Duyên phải di dời và phục hồi hương Cổ Ninh (xã Tân Ninh nay) vào thời vụ Lê Thìn năm 1930. Hiện nay còn lại ở cách đồng Vặng một gò đất cao có diện tích khoảng 2000m2, trong đó có nền móng chùa Vĩnh Duyên và phần hài cốt cụ Luật Quốc Công Lê Thân (di tích này cách đền hiện nay gần nửa cây số).

 

Hình ảnh Đền thờ Luật quốc công Lê Thân

Đền thờ Luật quốc công Lê Thân

Tài khoản

Video clip

Liên kết

Hoạt động văn hóa nổi bật