Tên di sản : Đền thờ Đinh Lễ
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : 921/QĐ – BT
Giới thiệu
Đền thờ Đinh – Lê Lễ vốn xưa đặt ở khu vực thuộc thửa đất 528 vào thời vua Lê Thánh Tông, niên hiệu Hồng Đức (1470 – 1497) khi Đinh Bình đỗ Tiến sĩ, phong chức Đinh Bộ thượng thư ông cho chuyển và sửa sang lại cho trang nghiêm nơi an phụng ông nội và bố mình.
Toàn bộ thửa đất 528 xưa kia có diện tích khoảng 1000m2, sau bố trí lại dân cư cắt bớt đi hiện còn 270m2, chiều dài 19m, chiều rộng 15m. Đền thờ hướng Nam xây dựng xưa kia là công trình kiến trúc hình chữ “Đinh”, đến năm 1954 cắt đỡ phần chuôi vồ, hiện tại là kiến trúc chữ “Nhất”. Thay hoành tải tròn bằng hoành tải vuông, gỗ lim, rui mè lim, lợp ngói vẫy, phần vách bị mục mại tháo bỏ ván nong hồi tây, thay bằng tường xây gạch, tường hậu cũng bỏ ván xây gạch thông 3 gian, đuy còn vách, hòi đông là còn ván nong.
Cấu trúc kiến trúc của đền thờ:
Hai vì giữa kết cấu giống nhau: Kẻ trước bẩy sau, kèo đón lá dong. Cột tròn – trống hai cột cái trước thay bằng trụ có bát, cột con sau trước là cột tròn đến năm 1954 thay bằng cột lim gỗ vuông.
Hai vì hồi (thuận) cấu trúc hiên trước là chồng rường, con ngang bảy hiên, bẩy và rường chạm trổ cầu kỳ chạm hình hoa lá mai điển. Kẻ chuyền, phần giá chiêng có ô vuông chạm hổ phù, đường nét tinh tế. Phần cửa trước năm 1954 là 3 chuồng cửa bướm sau thay cửa bức bán, bạo khuông nổ. Phía trên có 3 bức xuân hoa chạm trổ tứ quý, đường nét trau chuốt, ghép khung từng ô viết 6 chữ Hán.
Bài trí đồ thờ:
Xưa kia còn chuôi vồ có sập hương án chính đặt trong chính tẩm. Hiện nay bài trí hương án tại gian giữa. Hương án có 2 cấp: cấp trên đặt long ngai giao ỷ, khám thờ, hòm đựng sắc, họp đựng gia phả số sách. Cấp thứ hai đặt 3 bình hương và đồ thờ. Đặc biệt có bình hương gốm cổ, hình hương đã chạm trổ tinh vi, nạm hổ phù.
Hiện vật trong di tích:
Đại tự đề “Trạc quyết linh” (Nơi linh thiêng sáng láng).
Long ngai giao ỷ (thời Lê XVI – XVIII).
Bình hương vuông bằng đá, nạm hổ phù.
Bình hương bằng gốm tròn (gốm cổ).
Lọ hương, lọ hoa, đâì trầu rượu, mâm bồng tròn, mâm mịch, đặc biệt có hai cây nến bằng gỗ, cao 80cm, chạm trổ cầu kỳ, có Long cung đặt thần vị, câu đối bằng gỗ rất cổ.
Lăng mộ: truyền rằng con cháu họ và dân làng vẫn quen gọi: Lăng Lớn, Lăng con của họ Đinh – Lê. Lăng lớn là nơi có hướng lộ thiên để tế lễ trong các kỳ tế và cầu đảo khi thiên nhiên khắc nghiệt để mưa gió thuận hòa. Lăng ngày xưa là thuộc thửa đất số 285 đến năm 1969 có nhu cầu quy hoạch đất, họ chuyển bia, hài cốt Đinh Bình và các cụ ra nghĩa trang của xã tại khu bài thuộc thửa đất 739. Hiện di tích đang được con cháu, họ hàng trông nom và bảo vệ, mộ đã được bao phong đặt bia mộ.