Tên di sản : Đền Khương Công Phụ
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : 52/QĐ – BVHTT
Giới thiệu
Khi cụ ở Tuyền Châu, người dân địa phương đã tự nguyện xây 2 ngôi đình ở bên ngoài về phía Đông của Châu thành để kỷ niệm nơi cụ cùng quan thứ sử Tuyền Châu từng đến dạo chơi. Về sau còn xây một ngôi đền thờ cụ Khương Công Phụ và bạn thân của cụ là Tần Hệ tại sườn phía Tây núi Cửu Nhật Sơn, người dân đặt tên một chóp núi cao là “Khương tướng phong” để kỷ niệm nơi cụ đến ở ẩn. Bên chóp núi “Khương tướng phong” có “Khương tướng mộ” (hiện nay mộ phần vẫn còn, còn cả bia thần tích của cụ bằng chữ Hán).
Ngày nay ở Khâm Châu thuộc tỉnh Quảng Tây, người ta còn lấy tên Khương Công Phụ đặt tên cho một phường để ghi nhớ công lao của cụ. Người dân Trung Quốc xưa nay đều trọng vọng Khương Công Phụ, gọi cụ là “danh tướng”, là biểu tượng cho mối tình hữu nghị Việt – Trung đã được thiết lập từ đời Đường
Cụ Công Phụ không những là người mở đầu lịch sử đại khoa và văn học viết nước ta mà còn là người Việt Nam làm Tể tướng phương Bắc (nhà Đường), một hiện tượng hiếm có trong lịch sử.
Ngày 10/03 hằng năm, lễ giỗ cụ được tổ chức tại đền thờ cụ ở Định Thành - Yên Định với đông đủ dân làng trong vùng và nhiều nơi trong cả nước tới dự cũng như đông đủ con cháu họ Khương.
Ngày 22/04/2002, tại xã Định Thành, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá diễn ra lễ đón nhận quyết định của bộ Văn Hoá thông tin xếp hạng Di tích lịch sử đền thờ cụ Khương Công Phụ, bằng xếp hạng ký ngày 21/12/2001.
Xem sử ghi rõ: “Nhất gia tam đăng giáp bảng” (một nhà có ba người đậu bảng nhất) chính là nói về họ Khương ta đó chứ gì nữa?!
Riêng cụ Khương Công Phục lưu lại làm quan ở đất Bắc; cụ Khương Công Phụ thì làm đến chức Tể tướng, rồi trở về nước Nam, cũng chính là nói họ Khương ta, dòng dõi chính thống – trực hệ của cụ Khương Công Phụ – là phát tích – gốc tích đầu tiên ở huyện Yên Định, xã Sơn Ôi, phường Cổ Hiển (nay là làng Tường Vân - xã Định Thành - huyện Yên Định - tỉnh Thanh Hóa – nơi có đền thờ trên nền nhà cũ của cụ Khương Công Phụ).